عرفان و سیاست

بررسی نسبتِ عرفان و عُرَفا با سیاست و مسائل اجتماعی سیاسی

عرفان و سیاست

بررسی نسبتِ عرفان و عُرَفا با سیاست و مسائل اجتماعی سیاسی

عرفان و سیاست

بسم‌الله الرحمن الرحیم
آیا عرفان می تواند در حوزه تفکر سیاسی اثرگذار باشد؟ شاید چنین به نظر رسد عرفانی که به دنبال رهایی از کثرات عالم و رسیدن به فناء فی الله است، نمی تواند در حوزه اندیشه سیاسی حضور داشته باشد.

این وبگاه به دنبال بررسی کم و کیفِ نسبت علما و عرفای متاخر در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی است

* تلگرام: t.me/erfanvasiasat
* اینستاگرام: instagram.com/erfanvasiasat
* آپارات: aparat.com/erfanvasiasat

۱۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سیر و سلوک» ثبت شده است



اگر تمام انبیاء در شهری جمع شوند، هیچگاه با هم اختلاف نمی کنند چون تزکیه نفس شده اند...

 بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی



بر عهده چه کسی است که جامعه را تهذیب کند؟

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی


رهبر معظم انقلاب اسلامی، ولی امر مسلمین جهان:
 در مراحل طولانی سلوک الی الله جز با شَهپَر  «عشق» امکان ندارد که حرکت بکند...



سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان:
 ادعا می‌کنم که حقیقتا اگر جنبه‌های معنوی و معرفتی [در جوانان] وجود نداشت اصلا مقاومت اسلامی در لبنان شکل نمی‌گرفت و در منطقه گسترش نمی‌یافت.

روایتی از شهید دکتر محسن فخری‌زاده

شهید هسته ای و دفاعی کشور

***

حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه:

شهید فخری‌زاده واقعا شخصیت ویژه‌ای بود؛ بعضی‌ها اهل علمند، اهل فکر نیستند؛ بعضی‌ها اهل فکرند، اهل معنا نیستند؛ بعضی‌ها اهل معنا هستند، انقلابی نیستند؛ بعضی‌ها انقلابی هستند، مدیر نیستند اما شهید فخری‌زاده همه اینها را با هم داشت؛ هم اهل علم بود، هم اهل فکر، هم اهل معنا، هم انقلابی و هم مدیر. شخصیت بسیار جامعی بود. اینکه می‌گویم اهل علم، نه فقط در رشته خودش، بلکه در فلسفه هم کار کرده بود و مطالعه و تفکر می‌کرد.

قبل از اینکه بنده ریاست مؤسسه حکمت و فلسفه ایران را به عهده بگیرم، شهید فخری‌زاده سلسله جلساتی را در دانشگاه شهید بهشتی ترتیب داده بود با محوریت «فلسفه و فیزیک». بعد از اینکه من به انجمن فلسفه و حکمت آمدم، ایشان با توجه به ‌شناختی که از من داشت، پیشنهاد داد سلسله جلساتی را به شکل گفت‌وگو با موضوع «فیزیک و فلسفه» برگزار کنیم. من هم چون این موضوع دغدغه شخصی‌ام بود و همیشه تمایل داشتم بین فلسفه و علوم روز پیوند برقرار کنم، این پیشنهاد را پذیرفتم. به این ترتیب ابتدا هر هفته و کم‌کم به صورت ماهانه این سلسله جلسات برگزار می‌شد که هم خود شهید فخری‌زاده و هم صاحب‌نظران فلسفه اسلامی به ارائه نظریات و تفکرات خود می‌پرداختند.

مسائل مهمی مثل ماده، زمان و حرکت در فیزیک و فلسفه از جمله موضوعات ما در این گفت‌وگوها بود. حاج‌‌محسن عزیز معتقد بود فیزیک معاصر در حد مرزی علم حرکت می‌کند و آزمایش نشان می‌دهد گاهی ذره با اثرش هست و گاهی ذره نیست ولی اثرش هست، لذا باید از فیزیک ذرات و ارتباط ذره با ذره به فیزیک امواج شیفت داد؛ ذرات می‌توانند از طریق امواج تبادل اطلاعات کنند.

شهید حاج‌محسن در کنار برجستگی انکارناپذیر در حوزه‌های دانش فیزیک و مهندسی هسته‌ای و فناوری‌های دفاعی و مدیریت کارآمد و مجاهدانه در عرصه‌ اجرایی، از سطح بالای دانش و ژرف‌اندیشی فلسفی برخوردار بود و به حکمت متعالیه هم از ابعاد عقلانی و هم از ابعاد عرفانی عشق و ایمان داشت. 
مجموعه گفت‌وگوهای ما تا مدتی در سالنامه «ترنم» که متعلق به مؤسسه حکمت و فلسفه ایران است، منتشر می‌شد و قرار است مجموعه کامل این گفت‌وگوها در یک کتاب 400 صفحه‌ای بزودی منتشر شود.

مجاهدان علمی باید با سرعت بیشتری پروژه‌های علمی‌ای را که شهید محسن فخری‌زاده پیگیری می‌کرد ادامه دهند. نه‌تنها در حوزه‌های هسته‌ای و موشکی، بلکه در همه عرصه‌ها. از فلسفه و حکمت متعالیه و اسلامی‌سازی علوم بگیرید تا همین پروژه واکسن کرونا که این شهید پیگیری می‌کرد، همه و همه عرصه‌هایی است که مجاهدان علمی باید به عنوان «انتقام علمی» از ترور شهید فخری‌زاده پیگیری کنند. البته پاسخ نظامی هم سر جای خود باید پیگیری شود که چگونگی آن را مسؤولان امنیتی و نظامی کشور باید مشخص کنند.  نکته‌ای را در اینجا باید اضافه کنم و آن هم اینکه در این چند روز شاهد بودم عده‌ای در تحلیل ترور شهید فخری‌زاده می‌گفتند اسرائیل قصد دارد با این ترور و واکنش احتمالی ایران به آن، روند مذاکرات هسته‌ای را مختل کند. این چه تحلیل ساده‌انگارانه‌ای از این موضوع است؟

یکبار در جلسه و نشستی علمی، یکی از سناتورهای دموکرات آمریکایی حضور داشت و بنده هم در آن نشست علمی حضور داشتم، خودم از او شنیدم که می‌گفت چرا می‌گویید آمریکا و اسرائیل؟ ما ۲ کشور به نام آمریکا و اسرائیل نداریم، یک کشور داریم، اسرائیل جزو آمریکاست. اینها یک سیاست دارند و برای پیگیری سیاست‌های‌شان تقسیم کار می‌کنند، اگر کارهای متفاوتی می‌کنند به این دلیل نیست که با هم تعارض دارند، این ساده‌اندیشی است! به این دلیل است که تقسیم کار کرده‌اند.

اسرائیلی‌ها مأمور شده‌اند که وظیفه ترور و حذف افراد برجسته فکری کشور در پروژه هسته‌ای را انجام دهند، به همین خاطر هم شهید فخری‌زاده را هدف قرار دادند. 
شهید فخری‌زاده نزدیک به 10 سال است هدف ترور دشمن بوده و چندین بار نیز تلاش آنان برای ترور او ناکام مانده بود. یک اصلی در مسائل امنیتی و نظامی هست که اگر دشمن به تو ضربه‌ای زد و تو به او ضربه‌ای نزدی، او سریع ضربه دوم را به شما خواهد زد. زمانی که من در جبهه بودم همین اصل را در جبهه‌ها سرلوحه کار قرار داده بودیم. اگر بعثی‌ها ۲ گلوله سمت ما شلیک می‌کردند ما 10 گلوله شلیک می‌کردیم. اینطور بود که آرام می‌گرفتند اما اگر واکنشی از ما نمی‌دیدند، باران تیر بود که بر سر ما می‌ریخت. درباره ترور شهید فخری‌زاده هم مسأله اینگونه است؛ اگر ما پاسخ مناسب را به آنها ندهیم باید منتظر باشیم تا در آینده‌ نزدیک اقدام بعدی را علیه ما انجام دهند. به همین دلیل است که پاسخ قاطع به عاملان ترور شهید فخری‌زاده باید با جدیت پیگیری شود.

* رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران
روزنامه وطن امروز: دهم آذر 1399

 ما تا خودمان را اصلاح نکنیم، نمی‌توانیم کشور خود را اصلاح کنیم...

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی؛ ۴ بهمن ۱۳۵۹

 


مدت زمان: 1 دقیقه 1 ثانیه
 
دبیرکل حزب‌الله لبنان:
 افق‌های جدید و متعددی از عرفان و سیروسلوک پس از پیروزی انقلاب اسلامی به روی جوانان گشوده شد

پس از پیروزی انقلاب پربرکت اسلامی ایران به رهبری فقیه عارف، امام خمینی جهان‌های تازه و افق‌های متنوع و ناشناخته‌ای از جمله مسائل مربوط به عرفان، سیر و سلوک و توجه شدید و متمرکز به جنبه‌های معنوی، روحی و اخلاقی به روی مسلمانان و مخصوصا جوانان گشوده شد.
در گذشته تنها در دایره‌ی مشخص، محدود و گاهی تحت محاصره‌ای درون حوزه‌های علمیه و برخی خواص به این موضوع توجه می‌شد. اما پس از پیروزی انقلاب به یک موضوع همگانی و مورد توجه و پی‌گیری بسیاری از دل‌باختگان و علاقه‌مندان تبدیل شد.

 



دریافت



عرفای «مکتب عرفانی نجف» چه نگاهی به مسائل سیاسی و اجتماعی داشتند؟

مرحوم آیت‌الله شیخ محمدباقر بهاری همدانی

آیت الله سعادت پرور و انقلاب اسلامی


مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور(پهلوانی) مسئله پذیرش انقلاب را اصل برای ارتباط سلوکی با خودش می‌دانست و اگر کسی مخالفت داشت او را به‌عنوان شاگرد نمی‌پذیرفتند.



آیت‌الله محمدباقر تحریری در مصاحبه با «رجانیوز»

سید کمال شاگرد مرحوم انصاری همدانی


مرحوم آقا سید کمال (از شاگردان مرحوم  آیت‌الله انصاری همدانی) با امام جلسات دونفری داشتند. برداشت من این است که امام از ایشان استفاده معنوی می کردند. شبی جلسه روسای سه قوه بود. امام بعد از ده دقیقه فرمودند: «ناراحتم حادثه ای برای ما اتفاق افتاده که خیلی ناراحتم، خیلی». ما وحشت زده شدیم. حاج احمد آقا گفت: خبر فوت آقا سید کمال را به امام داده ایم.


(کریمانه، روایت حضور مقام معظم رهبری در منازل شهدای کرمان، ص 237).

 

دریافت
 
 
...من و بعضی از برادرها در اینجا در لبنان، جداً تشنه آشنا شدن و فهمیدن و یاد گردفتن و راه پرسیدن و راهنمایی گرفتن [در زمینه امور معنوی و سیر و سلوک] بودیم. طبعاً کتاب می خواندیم ولی وجود شخصی که در محضرش زانو بزنی و راهنمایی‌ات کند و بدانی که انسان کامل و واصلی است و همه این مراحل را گذرانده، یعنی هم علم دارد و هم تجربه، [این چیزی است فراتر از کتاب خواندن]. چنین شخصی صرفاً از موضع فکری، یعنی برهان، صحبت نمی کند بلکه هم از موضع برهان صحبت می کند هم از موضع وجدان [ و «یافتن» درونی]، یعنی کسی است که در این مسیر حرکت کرده [و به مقصد رسیده است.]
 
سید حسن نصرالله ، دبیرکل حزب الله لبنان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی المنار
 

دریافت
 
 


جناب سید، نظرتان درباره اهمیت عرفان و توجه به مسائل عرفانی از سوی اهل علم و خصوصا روحانیون چیست؟ به دست آوردن معرفت الهی و عرفانی در مدارس علمیه و بین طلبه های حوزه های علمیه چقدر است ؟


این از همان چیزهایی است که فقدانش در حوزه های علمیه ما حس می شد. در عراق و لبنان و شامات، یعنی در [حوزه های علمیه]غیر از ایران، این مسئله ممنوع بود و به شدت با آن می جنگیدند. البته جای تأسف فراوان است.

امام خمینی در پیام «منشور روحانیت» درباره بعضی از این مسائل صحبت کرده است. [در کشورهای دیگر وضع به این شدت بود] ولی در ایران اوضاع کمی فرق می کرد، هرچند در همان ایران هم مشکلات بزرگی وجود داشت و این نقص فقط «نقص حاد» نیست، من میگویم «نقص بسیار خطرناک» است.

ما طلبه ها، و حتی غیر طلبه ها، [شدیدا به این مسائل نیازمندیم] چون وقتی غنای انسان زیاد شود، ولی تقوایش زیاد نشود؛ وقتی علم انسان زیاد شود ولی تقوا و معرفتش زیاد نشود؛ وقتی قدرتش - مثلا قدرت نظامی با قدرت بدنی اش - زیاد شود [ولی تقوایش زیاد نشود]. این انسان، طغیان و سرکشی می کند، مستبد [و خودرأی می شود]، انحراف پیدا می کند.

برای کسی که می خواهد عالمی بزرگ یا قدرت سیاسی یا نظامی یا اقتصادی بزرگی شود، یا گروهی که می خواهند اینطور شوند یا حکومتی که می خواهد اینگونه شود، ضمانت حقیقی [برای عدم انحرافشان] همین جنبه ایمانی معرفتی روحی معنوی است.